Czy stworzenie dobrych warunków do skutecznego uczenia się i konstruktywnego, wspólnego życia w szkole wiążą się ze sobą? Okazuje się, że tak.
Badacze edukacji dowodzą bowiem, że uczenie się nie jest indywidualnym aktem poznawczym, lecz złożonym procesem psychologiczno-społecznym. Poznaj trzy społeczne filary skutecznego uczenia się.
Społeczne i kulturowe wyposażenie
To jak i ile będziemy się w życiu uczyć zależy w dużym stopniu od naszego społecznego i kulturowego wyposażenia, od tego, w jakiej rodzinie się wychowujemy, ile książek jest w naszym domu, jakie wykształcenie mają rodzice i jakie aspiracje edukacyjne zdołają w nas rozbudzić. Ważne jest, w jakim szerszym środowisku społecznym się wychowujemy, do jakiej szkoły chodzimy i czy w klasie są jakieś osoby, którym chce się uczyć oraz czy uczą nas nauczyciele, którzy potrafią obudzić pasję i motywację.
Życiowe cele uczniów
Nawet samo przyswajanie informacji zależy w dużej mierze od życiowych celów uczniów, ich konkretnych pomysłów związanych ze szkołą, od wiary we własne siły, od stosowanych strategii uczenia się (często zresztą nieuświadamianych). Sam proces konstruowania wiedzy przebiega z wykorzystaniem wcześniejszych struktur poznawczych, więc jeśli są one ubogie lub słabe, zdobywanie nowych informacji oraz konstruowanie z nich sensownych, powiązanych ze sobą i nawzajem wspierających się układów będzie znacznie trudniejsze niż u osób, które mają już do czego odnieść nowe wiadomości.
Społeczny wymiar środowiska uczenia się
Samo środowisko uczenia się ma swój wyraźny społeczny wymiar. Klasa i szkoła to społeczności z określoną strukturą, hierarchią, mikrokulturą i klimatem. Nie są one neutralne z punktu widzenia edukacji – mogą istotnie utrudniać lub sprzyjać uczeniu się. Z analiz badaczy wynika, że młodzi ludzie najszybciej i najskuteczniej uczą się, gdy mogą pracować z rówieśnikami o większych, równych lub mniejszych umiejętnościach i zdolnościach, gdy codziennie wchodzą w swobodne interakcje z nauczycielami, gdy dozwolone są różne sposoby dociekania i szukania rozwiązań, a wreszcie – gdy mogą współdecydować o tym, jakie cele chcą osiągnąć i jakimi sposobami. Klasy i szkoły nie można traktować jak przypadkowe zbiorowości, w których dzieci i młodzi ludzie muszą spędzić kilka lat, lecz jako społeczności uczące się.
