Szkoła jest miejscem idealnym do rozwijania kapitału społecznego. Zapewnia bezpieczną przestrzeń dla aktywności dzieci i młodych ludzi, którzy mogliby uczyć się ufać innym, samoorganizować się, pracować w mieszanych zespołach, w razie problemów – korzystać ze wsparcia dorosłych. Partycypacja jest do tego wymarzonym narzędziem: wzmacnia więzi pomiędzy jej uczestnikami, daje poczucie sprawczości i uczy odpowiedzialności.
Jednak w szkołach wciąż zbyt mało czasu przeznacza się na prawdziwą pracę zespołową, wzajemną pomoc, otwarte rozmowy na trudne tematy, wspólną pracę na rzecz szkolnej i lokalnej społeczności, na uczniowskie inicjatywy i autonomię.
Dlatego tak ważne jest zrozumienie na czym polega partycypacja.
Międzynarodowe badania International Civic and Citizenship Education Study, prowadzone od lat w ponad 20 krajach na wszystkich kontynentach dowodzą, że w Polsce szczególnie wyraźny jest rozdźwięk między obrazem szkoły w oczach nauczycieli i uczniów. Ci pierwsi są przekonani, że pozostawiają uczniom dużą autonomię i słuchają ich głosu, tymczasem badani młodzi ludzie oceniają swój realny wpływ na życie szkoły czy proces nauczania/uczenia się, jako bardzo niski. Z raportów opracowywanych w ramach zewnętrznej ewaluacji pracy szkoły wynika np., że tylko 6% uczniów ma poczucie, że może zaproponować wystrój klasy czy szkoły, a 4% wpłynąć na reguły życia szkolnego i system oceniania. Widać tu zasadniczą rozbieżność między opiniami dyrektora czy nauczycieli o wysokiej partycypacji uczniów, a ich codziennym doświadczeniem.
